Wszyscy odczuwamy skutki ostatniego roku pandemii. Ten czas to nieustanny stres, to samotność, wysiłek intelektualny, któremu nie towarzyszy ruch ani radość, ani poczucie bycia we wspólnocie. Pomimo, iż dzieci i nastolatkowie zarażają się i chorują na COVID-19 rzadziej, skutki psychologiczne odczuwają bardziej boleśnie niż reszta społeczeństwa.

Zespół psychologów Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wypracował propozycje pomocy dzieciom i młodzieży i chętnie udzieli Państwu wsparcia w zakresie powrotu uczniów do nauki stacjonarnej w rzeczywistości pandemicznej.

Poniżej kilka faktów, które obrazują skalę problemu:

  • Skala problemów psychologicznych młodych ludzi jest aktualnie znacząco wyższa – liczba zaburzeń depresyjnych i lękowych podwoiła się tylko w ostatnim czasie – eksperci mówią wręcz o epidemii.
  • Specjalistycznego wsparcia potrzebuje ok 10 procent populacji dzieci i młodzieży, czyli aż 630 tysięcy! Liczba ta wzrosła o blisko 0.5 mln między rokiem 2015-2019.
  • Pod względem zakończonych zgonem prób samobójczych dzieci w wieku 10-19 lat Polska jest na drugim miejscu w Europie, po Niemczech. 
  • Liczba zgonów jest o 50 proc. większa niż średnia europejska.
  • Na zdrowie psychiczne młodych ludzi przeznaczamy 20 razy mniej środków niż kraje Europy Zachodniej.
  • Z policyjnych statystyk wynika, że co miesiąc ponad 70 dzieci w Polsce próbuje odebrać sobie życie. Szacunki ekspertów mówią o konieczności nawet stukrotnego pomnożenia tej liczby.
  • W całej Polsce jest tylko 400 psychiatrów dziecięcych – najmniej z całej Unii Europejskiej), z czego aż 33% ma powyżej 55 lat.
  • Tylko połowa szkół zatrudnia na etacie psychologa.
  • Badania światowe i polskie wskazują, że poziom tych negatywnych objawów jest wyższy niż kiedykolwiek wcześniej, z relacji rodziców, psychiatrów i terapeutów wiemy, że skala tego zjawiska może być jeszcze niedoszacowana.

Przed Państwem ogromne wyzwanie w obszarze edukacyjnym, wychowawczym, a przede wszystkim zintegrowania na nowo zespołu, zmierzenia się z kryzysami, jakie się w nim pojawią, ustalenia priorytetów, zorganizowania pracy szkoły w warunkach pandemicznych.

Szkoła to nie tylko edukacja, to również miejsce spotkań, budowania relacji, rozwijania kompetencji społecznych – po prostu bycia razem. Zdrowie psychiczne jest podstawowym dobrem człowieka, a zdrowie psychiczne dzieci ma wpływ na całe ich dalsze życie – dlatego dbanie o nie jest
z całą pewnością kluczową sprawą dla całego społeczeństwa.

Niezmiernie ważne jest uświadomienie wszystkim, że zagadnienia zdrowia i dobrostanu psychicznego dzieci i młodzieży powinny zagościć w pracy nauczycieli, we wspomaganiu rodziny,
w edukacji rodziców na temat wychowania dzieci, w powszechnym dyskursie społecznym.

Pandemia zachwiała trzema filarami, na których opiera się życie dzieci i młodzieży:

  • relacjami w rodzinie,
  • relacjami rówieśniczymi,
  • systemem edukacji.

 

Przedstawiamy Państwu propozycje działań, jakie może podjąć nauczyciel, aby pomóc klasie
i sobie w sytuacji powrotu po długiej przerwie do nauki stacjonarnej. Warto docenić wysiłek, jaki wszyscy włożyli pracując i ucząc się zdalnie.

Dlatego zreintegrujmy klasy, stwórzmy atmosferę spokoju, bezpieczeństwa i odbudujmy zespoły klasowe. Dopiero kolejnym krokiem będzie diagnoza edukacyjna i nadrobienie ewentualnych braków. Pamiętajmy, że aby młody mózg przyswajał nowe informacje, musi być zrelaksowany i spokojny. Stres znacząco utrudnia, a często uniemożliwia naukę. Jeśli zadbamy o relacje, to edukacja będzie przebiegać sprawniej. Uczniowie powinni spokojnie zaadaptować się do nauki stacjonarnej. Warto ten ostatni miesiąc poświęcić na reintegrację klasy, ponowne wzajemne poznanie się oraz na różnorodne działania grupowe i zajęcia obniżające poziom stresu i lęku u uczniów. Covid-19 z nami zostaje i w dalszym ciągu będzie wpływać na wszystkie dziedziny życia, wywołując negatywne emocje. Dlatego najważniejszym zadaniem jest zadbanie o stan emocjonalny, budowania odporności psychicznej i dostarczanie dobrych doświadczeń, które umożliwią prawidłowe funkcjonowanie w szkole.

Zachęcamy do pomyślenia o tym procesie jak o budowie domu – żeby budynek stał stabilnie
i było możliwe wznoszenie kolejnych pięter, potrzebne są silne fundamenty. W tym przypadku fundamentem będzie zadbanie o emocjonalny stan klasy. Na tej bazie możliwe będzie nadbudowywanie kolejnych pięter budowli –czyli wdrożenie całego procesu edukacyjnego, dostarczanie wiedzy i treści przewidzianych w podstawie programowej.

Na stronie naszej poradni znajdują się propozycje zagadnień do wykorzystania przez nauczycieli.

  1. Reintegracja klasy (czyli sposoby na budowanie na nowo zespołu klasowego);
  2. Powrót do edukacji (czyli sposoby i pomysły na wdrażanie uczniów do nauki stacjonarnej po etapie nauki zdalnej);
  3. Profilaktyka (czyli sposób organizacji pracy z klasą i dbałości o własny dobrostan, zapobiegający ewentualnym sytuacjom trudnym w przyszłości).

Informacji nt. wspierania dzieci i młodzieży w powrocie do szkół udziela w naszej poradni psycholog pani Ewelina Owanek.